Rekenen en tips om rekenachterstanden concreet aan te pakken
Het referentiekader doorlopende leerlijnen rekenen maakt onderscheid in de volgende domeinen:
- getallen en bewerkingen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen)
- verhoudingen (breuken, procenten, verhoudingen en kommagetallen
- meten (geld, lengte, wegen en tijd) en meetkunde (aanzichten, plattegronden en routebepalingen)
- verbanden (tabellen, grafieken)
De tijdelijke regeling NPO biedt nieuwe kansen om rekenachterstanden op groeps- of individueel niveau gericht aan te pakken!
Vooral binnen het domein getallen en bewerkingen is rekenen een stapeling van vaardigheden. Om een goede overstap te kunnen maken naar de rekenstof van groep 6 is het belangrijk dat de basisrekenvaardigheden, die in groep 3 t/m groep 5 worden aangeboden, beheerst worden en daar waar nodig zijn gememoriseerd (9-3=6) en geautomatiseerd (6+8=6+3+5=14).
Deze rekenvaardigheden worden de rekendrempels genoemd:
- optellen en aftrekken tot 10 ( 5+4, 9-4)
- getallenlijn tot 100
- optellen en aftrekken over 10 tot 20 (8+7, 15-7)
- bouwsteensommen tot 100 (47+30, 67-40, 35+7, 35-7)
- tafels en deeltafels
Zwakkere rekenaars blijken veel tijd en oefening nodig om sommen tot 10 en de splitsingen tot 10 te automatiseren. Aan het einde van groep 3 moet dit gememoriseerd zijn. Gebleken is dat slechts 15-25% van de leerlingen de minsommen tot 10 eind groep 3 heeft gememoriseerd. Bij sommen als 15-7 en 56-8 zien we ernstige structurele tekorten in de hele basisschool. Bij tekorten aan snelheid belasten kinderen hun werkgeheugen overmatig en ontstaan rekenproblemen.
Gebruik nu de mogelijkheden in het kader van de tijdelijke regeling NPO om achterstanden concreet te lijf te gaan!
Rekenen en tips om rekenachterstanden concreet aan te pakken
Kleuters, groep 1/2
Besteed bij zwakke rekenaars veel tijd aan:
- getalbegrip tot en met 20
- beheersing van rekentaalbegrippen
- tellen / synchroon tellen
- overzien van kleine hoeveelheden
- koppelen van hoeveelheid aan een getal
- volgorde getallenrij / relatie tussen getallen
- dobbelsteenstructuur
Groep 3
Besteed bij zwakke rekenaars veel tijd aan:
- getalbegrip tot 20 : vooruit en terugtellen en tellen met sprongen van 2, 5, 10; getallen kunnen leggen, verband zien tussen eenheden en tientallen; getallen ordenen en aanvullen.
- sommen tot 10 + en – memoriseren (slechts 15-25 % heeft de minsommen tot 10 eind groep 3 gememoriseerd!)
- splitsen van getallen t/m 10 automatiseren
- binnen het tiental kunnen uitrekenen t/m 20 (15-2 en 15-12).
- over het tiental tot 20 kunnen uitrekenen in stappen met de rijgstrategie (8+7 en 13-7)
Intensiveer het aanbod door middel van:
Aandacht voor automatiseren
- sommen en tellen oefenen ‘met de bal’
- drempel- en rekenspelletjes
Aandacht voor getalbegrip
- inzet MAB materiaal en rekenen met geld
- inzet plaatswaardekaarten
Groep 4
Besteed bij zwakke rekenaars veel meer tijd aan:
- getalbegrip tot 100: vooruit tellen, terugtellen, tellen met sprongen, aanvullen tot tientallen, weten welk tiental ervoor komt, verband zien tussen eenheden en tientallen, getallen splitsen in honderd / tiental / eenheid
- sprong over tiental tot 20 geautomatiseerd (7+8 en 15-7)
- sprong over tiental tot 100 geautomatiseerd (56+7 en 56-8)
- eenvoudige tafels (t/m 5 en 10) geautomatiseerd of, afhankelijk van de methode: ook de tafels van 6 t/m 10
- somtype 56+40 en 56-20; 56+3 en 56-2 naar analogie (niet tellend) oplossen
Intensiveer het aanbod door middel van:
- aandacht voor automatiseren
- sommen en tellen oefenen ‘met de bal’
- drempelspellen
Aandacht voor getalbegrip:
- inzet MAB materiaal en rekenen met geld
- inzet plaatswaardekaarten
Aandacht voor de sprong over het tiental, 7+8 en 15-7
- rekenrek en/of rekenblokken met twee kleuren blokken in 2 rijen van 10 vakken (10 vol maken / terug naar 10)
Aandacht voor redactiesommen
- oefen met rekentaal (voor-na, meer-minder, verschil, samen, verdelen etc.)
Groep 5
Besteed bij zwakke rekenaars veel meer tijd aan:
- getalbegrip tot 1000
- moeilijke tafels automatiseren (6, 7, 8, 9)
- eenvoudige deeltafels (t/m 5 en 10) automatiseren
- moeilijke deeltafels automatiseren (6, 7, 8, 9)
Intensiveer het aanbod door middel van:
Aandacht voor automatiseren:
- sommen en tellen oefenen ‘met de bal’:
Aandacht voor getalbegrip:
- inzet MAB materiaal en rekenen met geld
- inzet plaatswaardekaarten